Daniel Stuttje

Hiernaast zien we Daniel Stuttje sr. zitten op zijn kraakstoel in Beerta. Het is april 1926 en de man viert, aldus het bijschrift van de foto, zijn 91ste verjaardag. Dat is voor die tijd echt stokoud! Daarmee is hij op dat moment de oudste inwoner van Beerta. De oude Daniel heeft twee broers, Harm, Harm en een zus Grietje. Zijn eerste broer Harm overlijdt voor zijn negende levensjaar. De tweede broer wordt 73 jaar en overlijdt in Nieuw Beerta. Grietje wordt geboren in Winschoten en overlijdt op 80-jarige leeftijd in Beerta.

Ofschoon het onderschrift spreekt van ‘…de grote open Dollardpolders, die een sterk ras dragen…’ oogt de oude Daniel uiterst breekbaar. Afgetobd door het zware werk op het land en kromgetrokken door reumatiek zal er niet veel beweging meer in zijn lijf hebben gezeten. Maar hij is nog kras en rookt tevreden een pijpje, zoals het bijschrift in dichtregels laat weten:                                  

In zonneschijn, of ‘hörn van d heerd’
't zij avond, middag morgen,
Is hij het rooken niet verleerd,
Voor ’t pijpje vluchten zorgen!

Daniel Stuttje sr. wordt geboren op 8 april 1835 in Beerta in het huis nr. 196[1], het jaar waarin Charles Darwin op reis is met het schip de Beagle rond de wereld. Zijn onderzoek, o.a. op de Galápagoseilenden in de Pacific Ocean mondt uit in de evolutie theorie. Op de dag van de geboorte van Daniel Stuttje sr. is het rond de 12 graden Celsius. De wind komt overheersend uit het westzuidwesten. Het is helder weer, maar wel winderig. In het jaar van de geboorte van Daniel telt Nederland 2,9 miljoen inwoners en een jaar na zijn geboorte wordt de eerste spoorlijn op het Europees continent in gebruik genomen met een lengte van ‘maar liefst’ 20 kilometer tussen Brussel en Mechelen.

Daniël D. Stuttje, geboren 24 mei 1865, overleden 12 juni 1954, echtgenoot van Eeke Kiewiet. Bron: Online-Begraafplaatsen.nl.	Grietje Stuttje, geboren 14 juli 1858 te Winschoten, overleden 7 juni 1939 te Beerta, echtgenot van Pieter Arents. Bron: Online-Begraafplaatsen.nl.

Het huwelijk van Daniel Stuttje sr.
Zijn ouders zijn Daniel Daniëls Stuttje (1815-?), boerenknecht, afkomstig uit Winschoten, en Grietje (Hindriks) Haverkamp (1813-1889) en als deze op 13 februari 1835 trouwen[2] kondigt de kleine Daniel van de foto zich al overduidelijk aan.

Op 11 november 1858 trouwt onze dan 23-jarige Daniel sr. met de zes jaar oudere Jantje (Harms) Tuin[3] in Winschoten. Jantje is een dochter van Harm Harms Tuin (1803-1847) en Antje Jans Prins (1808-1892). Het echtpaar Daniel en Jantje krijgen vier kinderen.

Hun eerst kind is een dochter en wordt geboren op 17 juli 1858 in Winschoten en krijgt de naam Grietje mee[4]. Het is dus overduidelijk dat Daniel en Jantje hun Grietje in navolging van Daniels ouders al vóór hun huwelijk hebben verwekt. In de geboorteakte van Grietje wordt vermeld dat de moeder ongehuwd is en dat een zekere Catharina Martha Boelens, oud 61 jaar, vroedvrouw, bij de geboorte aanwezig is geweest. In de marge van de akte staan maar liefst acht handtekeningen en in de akte van het huwelijk tussen Daniel sr. en Grietje staat ‘gewettigd bij huwelijksakte op 11-11-1858 te Winschoten’.
Grietje trouwt later met Pieter Arents (1861-1891) en overlijdt op 80-jarige leeftijd in Beerta. Het is dan 7 juni 1939[5].

Het tweede kind Harm, wordt geboren in Winschoten en overlijdt reeds op de leeftijd van zes maanden op 16 mei 1862 in Beerta. De naburen Folkert Prins en Hindrik Bos doen aangifte van het overlijden op het gemeentehuis van Beerta[6].

Harm (Lukas) Stuttje, geboren 11 december 1863, overleden 27 april 1937, echtgenoot van Martje Bodde, geboren 25 januari 1860, overleden 27 oktober 1944. Bron: Online-Begraafplaatsen.nl.

Hun derde kind wordt weer Harm genoemd en is geboren op 11 december 1863 te Beerta. Zijn vader is dan dagloner en 28 jaar oud[7]. Zoon Harm (1863-1937) trouwt als arbeider op 22-jarige leeftijd de 26-jarige Martje Bodde (1860-1944), arbeidster, geboren te Midwolda, dochter van Willem Bodde, arbeider, en Martje Molema[8]. Het wordt een vruchtbaar huwelijk, want er worden maar liefst tien kinderen geboren, waarvan dochter Grietje in 1985 op 87-jarige leeftijd overlijdt.  

Zoon Daniël jr., genoemd naar zijn grootvader en vader, wordt geboren als vierde en laatste kind op 24 mei 1865 te Beerta[9]. Hij is arbeider als deze Daniel op 20-jarige leeftijd trouwt op 22 mei 1886 met de 19-jarige, dienstmeid Eeke Kiewiet (1866-1930), geboren in Beerta en dochter van Evert Kiewiet (1836-1907), arbeider, en Tiede Gruizinga (1842-1923)[10]. Uit dit huwelijk worden drie zoons en vier dochters geboren. Zoon Daniël jr. overlijdt op 89-jarige leeftijd op 12 juni 1954 te Beerta[11]. Op zijn grafsteen op de begraafplaats van Beerta wordt hij Daniël D. Stuttje genoemd. Hij is 24 jaar weduwnaar geweest. Zijn echtgenote Eeke is al op 18 juli 1930 overleden.

De laatste jaren van vader en grootvader Daniel Stuttje sr.
De kans is groot dat vader Daniel sr. van de foto, 91 jaar oud, wordt verzorgd door zijn zoon of dochter in Beerta, maar evengoed kan het zijn dat vader Daniel sr. zijn laatste levensjaren heeft doorgebracht in het armenhuis van Beerta.

‘…Hopen we dat de brave oude de eeuw nog eens volmaken mag...’, zo eindigt het stukje. Dat mag echter niet zo zijn. Nog in hetzelfde jaar, op 25 oktober 1926 te Beerta[12], overlijdt deze brave man. De Winschoter Courant meldt zijn overlijden op 4 november 1926[13]. Zijn geliefde Jantje is op 87-jarige leeftijd overleden[14].

Het lijkt erop dat onze oude Daniel Stuttje sr. en zijn echtgenote Jantje geen grafzerk hebben nagelaten, want voor zover we hebben kunnen nagaan hebben we nergens een graf kunnen ontdekken. Dat kan ook bijna niet anders: het zijn arme mensen en geld voor een zerk zal er niet zijn geweest. Mocht iemand toch nog een graf ontdekken, laat het ons dan even weten.

Naar een idee van: J.P. Koers, Scheemda.
Met dank aan J.P. Koers, Scheemda voor de originele tekst.